خلاصه فصل هشتم کتاب سنجش واندازه گیری دکترسیف
خلاصه فصل 8
آزمون کوته پاسخ : حدوسط آزمون های تشریحی و آزمون های عینی است.
شباهت آزمون کوتاه پاسخ با آزمون تشریحی در این است که در هر دو سوال به وسیله طراح سوال تهیه می شود و جواب را آزمون شونده تهیه می کند .
شباهت آزمون کوتاه پاسخ با آزمون عینی در این است که جواب آزمون ها بسیار کوتاه و همچنین تصحیح پاسخ ها با دقّت و عینیت انجام می شود .
تعریف آزمون کوته پاسخ : مجموعه ای سوال مختصر که معمولاً برای سنجش هدف های آموزشی سطح پایین ( دانش و فهمیدن ) بکار می رود .
انواع آزمون های کوته پاسخ
الف ) پرسشی : سوال به صورت یک جمله استفهامی طرح می شود و آزمون شونده پاسخ کوتاهی به آن می دهد . مثال : داروهای میکروب کش را چه می نامند ؟ ( آنتی بیوتیک )
ب ) کامل کردنی : سوال به صورت یک جمله ناقص نوشته می شود که در ان یک جای خالی وجود دارد و آزمون شونده با تکمیل جای خالی سوال را جواب می دهد.
مثال : بلندترین قلّه ی جهان ، قله ی ............... نام دارد . ( اورست )
ج ) تشخیص یا تداعی : سوال به صورت یک مطلب یا مو ضوع ارائه می شود و آزمون شونده باید جواب آن را تداعی کند . مثال : درجمله ی زیر به جای کلمه ی داخل کمانک ، کلمه ی مناسب دیگری بنویسید.
مراسم گشایش بازی های المپیک بسیار ( شورانگیز ) است . هیجان انگیز
کاربرد آزمون های کوته پاسخ
آزمون های کوته پاسخ برای اندازه گیری هدف های شناختی سطوح پایین ، به ویژه دانش مفید است . البته در بعضی مواقع از این نوع سوال ها برای اندازه گیری هدف های سطح بالاتر نیز می توان استفاده کرد.
محاسن آزمون های کوته پاسخ
1) تهیه و تصحیح آن ها آسان است .
2 ) اجرای آنها آسان است .
3) تقلب را کاهش می دهد .
4 ) در این آزمون ها حدس کورکورانه وجود ندارد.
5 ) نسبت به آزمون های عینی ، اطلاعات تشخیصی بیشتری در اختیار معلم قرار می دهند .
معایب آزمون های کوته پاسخ
1) عدم استفاده برای سنجش هدف های سطح بالای یادگیری
2 ) کاربرد زیاد آن باعث تشویق یادگیرندگان به حفظ نمودن اطلاعات بی اهمیت و جزیی خواهد شد .
3 ) تصحیح و نمره گذاری این آزمون به اندازه دقت و سرعت آزمون های عینی نیست .
4 ) ساختن سوال های کوته پاسخ یا کامل کردنی که تنها یک پاسخ درست داشته باشد ، دشوار است .
قواعد تهیه سوال های کوته پاسخ
1) برای سوالات جدول مشخصات آزمون تهیه کنید .
2) هر سوال موضوع مهمی را مورد سنجش قرار دهد .
3 ) صورت سوال را کاملاً روشن و واضح بنویسید .
4) صورت سوال را عیناً از روی کتاب ننویسید .
5 ) در سوالاتی که پاسخ آنها اعداد است واحد مقیاس و میزان دقت در محاسبات را که باید رعایت کنند ، مشخص نمایید.
6) در سوالات کامل کردنی فقط کلمات و عبارات مهم را حذف کنید .
7 ) در سوالات کامل کردنی تعداد زیادی جای خالی منظور نکنید .
8 ) جای خالی سوالات کامل کردنی را تا حد ممکن در قسمت آخر سوال قرار دهید .
9 ) جای خالی سوالات کامل کردنی را تا حد ممکن یک اندازه تعیین کنید .
10) تا حد ممکن به جای سوالات کامل کردنی از سوالات پرسشی استفاده کنید .
به طور کلی نوع پرسشی سوالات کوته پاسخ از نوع کامل کردنی بهتر هستند ، زیرا : تهیه سوالات پرسشی آسان تر است و در این سوالات ابهام کمتری وجود دارد . پاسخ دادن به سوالات پرسشی برای دانش آموزان اسان تر است ، زیرا آنها غالباض به سوالات معلمان پاسخ می دهند نه به جملات ناقص ! .
آزمون های مسائل عددی
آزمون هایی که از سوال های مربوط به محاسبات عددی تشکیل می شوند .
امتیاز مهم آزمون های مسائل عددی این است که آنها را می توان در موقعیت های تازه به کار برد و توانایی فهم و کاربستن دانش آموزان را مورد سنجش قرار داد.
مثال : در تساوی 40 = 5 + x5 ، مقدار x چند است ؟
قواعد تهیه سوالهای مسائل عددی
1) تا حد امکان از اعداد ساده استفاده کنید .
2 )تا حد امکان مسائلی را طرح کنید که دارای جواب صحیح هستند.(نیاز به محاسبات اعشاری نداشته باشد).
3) میزان دقت مورد مورد انتظار را تعیین کنید .
4 ) اگر مشخص نمودن واحد اندازه گیری ضروری است ، حتماً به اطلاع دانش آموزان برسانید.
5) در صورت امکان مسائل پیچیده را به تعدادی سوال یا مسئله یک مرحله ای تقسیم کنید .
6 ) تا حد امکان مسائل عددی را به زبان ساده و به طور مختصر بیان کنید.
عباس منصوری دانشجوی رشته ی علوم تربیتی گرایش نکنولوژی آموزشی مقطع کارشناسی دانشگاه شهیدچمران اهواز